Naomi Appelhof, coach en pastorale counselor: ‘We hebben elkaar nodig om met lijden om te gaan.’

In deze serie vragen we professionals naar hun werk en hoe het christelijk geloof relevant is voor hun vakgebied.
Na jaren werkzaam te zijn in de facilitaire dienstverlening en hulpverlening, heeft Naomi nu haar eigen praktijk als christen-coach en pastorale counselor. We spraken haar over de betekenis van haar christelijk geloof in haar werk. Naomi: ”Ik heb mensen gezien met diverse en complexe psychische problematiek waaronder verslaving. Ze kregen meer dan medicijnen en handvatten; er vond innerlijk herstel plaats doordat ze God hebben ontmoet. Nu draaien ze weer mee in de maatschappij.”
Je hebt halverwege je loopbaan voor een compleet andere carrière gekozen. Hoe is dit gegaan?
Ik heb facilitaire dienstverlening gestudeerd, maar dat bleek niks voor mij. Samen met mijn man volgde ik een half jaar een Bijbelschool in Amerika. Terug in Nederland wist ik dat ik niet verder wilde in de facilitaire dienstverlening, maar wat dan wel? Ik zag een vacature in de krant voor een begeleider in de maatschappelijke zorg en wist direct: dit past bij mij. Ik heb gesolliciteerd en werd aangenomen. Naast deze nieuwe baan, volgde ik de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening.
Maar na 17 jaar in de hulpverlening, ik werkte op dat moment als leidinggevende bij de Stichting Volksbond Amsterdam, begon het weer te kriebelen. Ik zag cliënten met verslaving- en psychische- en psychiatrische problematiek in een vicieuze cirkel bewegen. Naar mijn idee omdat de focus lag op het probleem, en er te weinig gedaan werd met de pijn en het verdriet dat daarachter schuilt.
Op een morgen werd ik wakker en sprak God tot mij: ‘Als je nooit stappen neemt, dan blijven je dromen dromen.’ Ik wist direct dat dit sloeg op mijn droom om mijn eigen praktijk te beginnen vanuit christelijke identiteit.
Je hebt je eigen praktijk als christen-coach en pastorale counselor. Wat houdt dit werk in?
Ik richt mij op vrouwen die vastlopen in hun identiteit: wie ben ik? Waarom ben ik op aarde en wat is Gods plan met mijn leven? Ik help ze om los te komen van negatieve patronen, overtuigingen en emoties. Aan de hand van verschillende methoden kom ik tot de kern. Ik maak gebruik van de methode ‘Helpen met de Bijbel’ van het CPC en ook van de TotalBalance methode. Dit is een methode gebaseerd op pastoraat, coaching en therapie. We zoemen in op gedrag, gewoontes, gevoelens en gedachten vanuit de vragen: wie was ik, wie ben ik en wie word ik? We kijken vervolgens naar wat Gods Woord hierover zegt.
De Bijbel vormt de basis van je aanpak. Hoe maakt dit je werk anders dan wanneer je niet vanuit een christelijke identiteit zou werken?
Zeventien jaar heb ik in de maatschappelijke opvang gewerkt. Ook zonder Bijbel worden mensen geholpen, kan er herstel plaatsvinden en kunnen ze weer een goed leven leiden.
Maar ik geloof dat God de mens geschapen heeft en ik zie de Bijbel als navigator: je vindt er duidelijke aanwijzingen hoe God jou en je toekomst ziet. Dat gaat niet alleen over het hier en nu, maar over de eeuwigheid. Die verantwoordelijkheid voel ik, om medemensen weer in contact te brengen met hun Schepper. Ik heb enkel de functie van brug of gereedschap, Jezus is de bron van genezing. Ik geloof dat je zo echt in vrijheid kunt leven.
Die verantwoordelijkheid voel ik, om medemensen weer in contact te brengen met hun Schepper.
Welke ontwikkelingen in jouw vakgebied volg je met interesse?
‘Mindfullnes’ en ‘geweldloos communiceren’ zijn nog steeds actuele thema’s waar veel over wordt gedacht en geschreven. Boeiend om te volgen maar vaak denk ik: dit heeft God al gezegd. Je vindt het terug in de bijbel: het belang van zelfonderzoek, dat je met wat je zegt geen schade moet aanrichten bij de ander. Zelf ben ik erg geïnteresseerd in identiteit en het zelfbeeld: en welke mentale en fysieke gevolgen het heeft wanneer je niet goed omgaat met je emoties.
Zorgt het christelijk geloof ook wel eens voor een conflict in je werk?
In lastige situaties, waar veel pijn en verdriet is, kan de Bijbelse visie soms intern conflict bij mij geven. Denk bijvoorbeeld aan een echtscheiding. Ik kan begrijpen waarom mensen tot zo’n keuze komen, maar uiteindelijk gaat het er niet om wat ik ervan vind, maar wat Zijn Woord zegt. Ook valt het mij op dat de vrouwen in mijn praktijk kampen met schuldgevoelens vanuit hun verleden. Dit wordt soms versterkt vanuit het christelijk geloof: ‘Als christen zou ik dit niet mogen doen of voelen’. Ik neem zowel hun schuldgevoelens als hun veronderstelling serieus en dat onderzoeken wij dan op basis van Gods Woord.
Wat zou je willen veranderen of verbeteren in je vakgebied?
Ik zou het interessant vinden als er onderzoek wordt gedaan naar de hulp vanuit Bijbelse identiteit en het effect daarvan. Ik heb door de jaren heen mensen gezien met diverse en complexe psychische problematiek waaronder verslaving, die meer dan alleen handvatten en medicijnen kregen. Er vond innerlijk herstel plaats doordat ze God hebben ontmoet. Nu draaien ze weer mee in de maatschappij.
Hoe kijk jij met je professionele blik naar de huidige tijdgeest?
Ik zie dat het lijden bijna geen ruimte krijgt. In mijn praktijk vraag ik concreet naar het lijden: hoe voelt het? Welke gedachten heb je erbij? Pijn mag er zijn. Trouwens, de Bijbel staat vol met lijden, Jezus heeft geleden als geen ander. We hebben elkaar nodig om met lijden om te gaan. Want niet alles kan worden opgelost. Vanuit de ruimte voor lijden, ontstaat ruimte voor heling of acceptatie van het lijden.
De boodschap van Jezus om jezelf te verloochenen, je leven te verliezen, dat staat haaks op de huidige tijdgeest.
En dat is een andere zorg die ik heb: het idee van een maakbare wereld. Dit wordt versterkt door onze egocentrische maatschappij, gericht op zelfliefde. Daar maak ik mij zorgen om. Er wordt veel opgeofferd aan die zelfliefde: huwelijken, kinderen. ‘Als ik maar gelukkig ben’. Dit zie ik ook terug in de toenemende behoefte aan spiritualiteit. Men zoekt dit op verschillende plekken, combineert bijvoorbeeld wat moois uit het christendom met lessen uit het boeddhisme. Het moet vooral goed voelen, goed voor jou zijn. De boodschap van Jezus om jezelf te verloochenen, dat staat haaks op de huidige tijdgeest. Wanneer het alleen om ik draait, vrees ik een ontwrichting van de maatschappij. Want wanneer die los van God raakt, staat alles op losse schroeven.
Veel jonge christenen verlaten de kerk omdat er weinig ruimte is of lijkt voor ratio. Bijvoorbeeld voor vragen over geloof en wetenschap. Hoe kijk jij hier als coach-counseler naar?
Het doet mij verdriet wanneer mensen, omdat ze de ruimte niet voelen om kritische vragen te stellen, God loslaten. Al geloof ik dat God hen niet loslaat. Ik denk dat we het nieuwsgierig zoeken en ook twijfel binnen de kerk te vaak zien als een bedreiging. Zeker van jonge mensen hoor ik dat ze het gevoel hebben anders te denken over bepaalde zaken dan in hun christelijke gemeenschap en daarom het idee hebben dat er iets mis met hen is.
Ik zou willen dat we een kritische houding omhelzen in plaats van afwijzen. Ga het gesprek aan, luister en bevraag: hoe zie jij God? Hoe is het voor jou? Daarbij hoef je niet af te wijken van je eigen standpunten, je kunt naast elkaar blijven staan zonder het tot een breekpunt te laten komen.
Naomi Appelhof (1977) is geboren in Amsterdam. Ze is getrouwd met Mark en heeft drie kinderen, het gezin woont in Amstelveen.
In deze serie vragen we professionals naar hun werk en hoe het christelijk geloof relevant voor hun vakgebied: