Stervenskunst
Gesprekken rondom sterven en overbehandelen blijven actueel. Het zijn echter geen gemakkelijke onderwerpen. Hoe denk je na over de dood? Wanneer is de grens van 'beter maken' of 'beter willen worden bereikt'. En wat kan er nog wél gedaan worden nadat een patiënt uitbehandeld is? Is eindigheid een relatief begrip?
Op 12 april 2017 verzorgt dr. Els van Wijngaarden, docent en onderzoeker verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek (Utrecht) een lezing over voltooid leven. Deze lezing wordt georganiseerd door de gespreksgroep Sofie in samenwerking met ForumC en vindt plaats in de Koepelkerk in Arnhem. Lees meer...
Gespreksverslagen
De afgelopen jaren organiseerde ForumC diverse gesprekavonden over deze vragen.
Bij een gesprek over het levenseinde gaat het al gauw over euthanasie en palliatieve sedatie, over wat wel en niet mag. Op 2 november 2015 organiseerden De Rode Hoed, ForumC en het Lindeboominstituut een debat over de waarde van het stervensproces en hoe om te gaan met mensen in hun laatste levensfase. Bert Keizer trapte deze avond af met een inleiding over stervenskunst, getiteld: 'Sterven kan beter. Als jer er maar op tijd mee begint'. Andere gesprekspartners waren naast Keizer: geestelijk verzorger Atie Peet-Vreman, historicus en auteur van ‘Sterven in stijl’ Anton van Hooff en directeur NPV Esmé Wiegman.
Op 9 december 2014 organiseerde ForumC een gesprekavond over 'Overbehandelen'. Ook partner CMF besteedde in haar najaarsconferentie 2014 aandacht aan dit thema. In 2013 stond het thema volop in de schijnwerpers, nadat ethicus Theo Boer, hoogleraar wijsbegeerte Maarten Verkerk en chirurg Dirk Jan Bakker de studie Over(-)behandelen, Ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen schreven.
Wanneer is de grens van ‘beter maken’ of ‘beter willen worden’ bereikt? En wat kan er nog wél gedaan worden nadat een patiënt uitbehandeld is? Is eindigheid een relatief begrip? Op deze vraag gaat Theo Boer in, in een artikel van het tijdschrift Filosofie: Dood accepteren hoort bij levenskunst.
Meer lezen:
- Overhandelen (Nederlands Dagblad, 1 oktober 2013)
- Stoppen met behandelen patient soms beter (Reformatorisch Dagblad)
- Het terugdringen van verspilling is een speerpunt van de Tweede Kamer. Enkele artsen lopen hierin voorop. EenVandaag sprak op 5 juni 2014 met KNO-arts Markus Oei en gynaecologe Noortje van den Boogaard. Verspilling door overbehandeling in zorg
- Overhandeling bij ernstig zieken eerder stoppen (BNR)
- Doorbehandeling bij kwetsbare ouderen vaak onnodig (RTL Nieuws)
- Meer teams voor zorg levenseinde (NOS)
- Voor persoonlijk medisch advies en vragen over (over)behandelen en begeleiding bij sterven, kunt u terecht bij NPV zorg.